Help, heb ik een winterdepressie of winterdip?
Voel je je in de herfst- en wintermaanden vaak minder positief, kan je maar moeilijk uit bed komen en heb je de hele dag door weinig energie? Vaak komt dit door de herfstdip of winterblues, maar het kan ook wijzen op een winterdepressie. In dit blogartikel lees je hoe je dit herkent en hoe lichttherapie kan helpen om je vitaler te voelen, ook in de koude en donkere tijd van het jaar.
Elk jaar hetzelfde liedje?
In de lente en zomer schijnt er volop zonlicht de kamer binnen als je ‘s ochtends de gordijnen open doet en ben je meteen klaar voor de dag. Maar zodra de dagen korter en donkerder worden, trek je die gordijnen liever weer meteen dicht. Je bent moe, voelt je somber en hebt een oneindig gebrek aan energie…
Herkenbaar? Deze symptomen zijn typisch voor een winterdepressie of seizoensgebonden depressie. Dat is een jaarlijks terugkerende aandoening die – zoals de naam al zegt – alleen in het herfst- en winterseizoen voorkomt. Over het algemeen merk je dan dat je je ieder jaar rond oktober ineens somber, moe en futloos voelt en dat de klachten rond maart langzaam weer verdwijnen. In de lente heb je vaak nergens meer last van. Veel mensen ervaren een merkbaar verschil bij de overgang naar een nieuw seizoen, zoals een verandering in energielevel, eetpatroon en stemming. Dat is heel normaal. We noemen dit dan alleen een winterdip, herfstdip of winterblues.
Wat is het verschil tussen de herfstdip, winterblues- en depressie?
Herfstdip, winterblues, winterdip: op het eerste gezicht lijkt het precies hetzelfde als een winterdepressie. Toch is er een groot verschil. Bij de herfstdip of winterblues voel je je minder energiek dan in de herfst en winter, maar kun je nog wel functioneren. Het gaat dan alleen op een lager pitje dan je gewend bent. Bij een winterdepressie ofwel seizoensgebonden depressie zijn de symptomen een stuk heftiger en kosten dagelijkse activiteiten veel meer moeite dan in de zomer en lente. Zo erg dat werk, studie en sociale contacten er zelfs onder kunnen lijden. Een seizoensgebonden depressie is opgenomen als erkende aandoening in de DSM-5, een wereldwijd handboek waarmee psychologen en psychiaters psychische klachten kunnen koppelen aan aandoeningen. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en is erfelijk.
Hoe ontstaat een winter- of seizoensgebonden depressie?
De oorzaak is niet bekend, maar het lijkt erop dat een tekort aan daglicht in de donkere periode van het jaar de boosdoener is. Hoe minder zonlicht je op een dag vangt, hoe groter de kans op een seizoensgebonden depressie. Dat geldt ook voor de winterblues of herfstdip. Voldoende licht is essentieel voor onze gezondheid. Licht beïnvloedt de biologische klok en daarmee onze stemming, alertheid, slaap en zelfs eetlust. In de herfst- en wintermaanden krijgen we een stuk minder daglicht binnen als in de lente en zomer.
Ter vergelijking: daglicht heeft op een zomerdag een lichtsterkte van ruim 100.000 lux. In de winter is dat op een bewolkte dag meer dan 10.000 lux. Met het licht in huis kom je daar met 250 lux nog niet eens bij in de buurt. Tijdens de donkere herfst- en winterdagen komen we overdag minder buiten en missen we een dosis natuurlijk licht. Door het lichttekort raakt ons natuurlijke slaap- en waakritme in de war.
Dat zit zo. Licht geeft ons brein een seintje om wakker, alert en vrolijk te zijn. Bij een gebrek daaraan gebeurt het tegenovergestelde: dan krijgen onze hersenen juist het signaal dat het tijd is om te slapen. Het lichaam produceert dan te veel van het slaaphormoon melatonine, waardoor je je moe voelt. Ook wordt het serotonineniveau daardoor lager. Serotonine is een stofje dat ervoor zorgt dat we ons gelukkiger voelen.
Wat zijn de symptomen?
Bij een winter- ofwel seizoensgebonden depressie:
- Je voelt je in de herfst en winter extreem vermoeid, waardoor het dagelijks functioneren belemmerd wordt
- Je hebt meer behoefte aan slaap dan normaal
- Je voelt je prikkelbaar en gespannen
- Je bent erg somber en kunt niet tot nauwelijks meer genieten van dingen
- Je kunt je moeilijk concentreren
- Je behoefte aan sociale contacten neemt af
- Je hebt een gebrek aan eetlust of juist een toegenomen eetlust (zin in koolhydraatrijk eten, zoetigheid en alcohol)
- Je kampt met gewichtsschommelingen
- Je hebt fysiek en mentaal een gebrek aan energie
Bij de herfstdip of winterblues:
Bij een herfstdip of winterblues zijn de klachten vergelijkbaar, maar een stuk milder. Net als bij een winterdepressie voel je je wel wat minder vrolijk, ben je ’s ochtends niet goed uitgerust en heb je een lager energiepeil dan normaal.
Herken je meerdere van deze klachten? Dan kan het verstandig zijn om een bezoek te brengen aan de huisarts. Vaak zorgt lichttherapie letterlijk voor licht in de duisternis. Daarmee kun je de klachten in een vroeg stadium verminderen, zodat je ook in de herfst en winter meer uit je dag haalt.
Hoe kan lichttherapie helpen bij een seizoensgebonden depressie?
Mensen met een depressie in de donkere tijd van het jaar hebben baat bij extra veel licht om de biologische klok weer ‘goed te zetten’. Lichttherapie bootst de positieve effecten van natuurlijk zonlicht na en is bewezen effectief. Door in de donkere maanden voor een lichttherapielamp te zitten, kun je het tekort aan daglicht compenseren en voel je je beter. Kies voor een lamp met een minimale lichtsterkte van 10.000 lux.
Lichttherapie is makkelijk toe te passen in je dagelijkse leven door het gebruik van een daglichtlamp. Zet deze lamp minimaal een half uur per dag voor je, bijvoorbeeld bij het ontbijt of tijdens het tv kijken. Je hoeft niet direct in het licht kijken. Houd voor de aanschaf van een daglichtlamp de maximale gebruiksafstand in de gaten. Hoe sterker de lichtsterkte op een grotere afstand, hoe minder lang je ervoor hoeft te zitten om te profiteren van de voordelen. Bij dagelijks gebruik van lichttherapie kun je al na een week of 2 verschil merken.
Tips voor meer energie in de herfst en winter
Tip 1 – Beweeg voldoende
Ga elke dag minstens een half uur naar buiten, bijvoorbeeld tijdens de lunchpauze op je werk. Neem die leuke collega mee, dan leer je elkaar ook nog beter kennen. Of kleed je extra warm aan en maak een stevige wandeling door het bos. Je zal zien dat de natuur ook in de herfst en winter veel moois te bieden heeft.
Tip 2 – Gezonde voeding
Zorg ervoor dat je genoeg vitaminen binnenkrijgt door elke dag voldoende groente en fruit te eten. Vind je dit lastig? Begin dan bijvoorbeeld eens met het drinken van een zelfgemaakt sapje uit de slowjuicer bij het ontbijt. Of neem tomaatjes en komkommer mee als je ergens naartoe gaat, zodat je onderweg niet in de verleiding komt om zoetigheid en snacks te eten. Alle beetjes helpen!
Tip 3 – Supplementen
Gebruik eventueel een supplement als aanvulling, zoals die van Golden Naturals. Er zijn bijvoorbeeld ook supplementen die als natuurlijk slaapmiddel werken en helpen om snel je nachtrust te verbeteren.
Tip 4 – Lichtwekker
Niet alleen voor mensen met een winterdepressie, herfstdip of winterblues is fris en fruitig opstaan in het donkere seizoen lastiger door het tekort aan natuurlijk licht in deze tijd van het jaar. Een lichtwekker of wake-up-light helpt je om beter op te staan door de natuurlijke zonsopgang na te bootsen met licht.
Gezonder de herfst en winter doorkomen? Wij helpen je graag!
Wil je meer informatie of heb je een persoonlijk productadvies over de voordelen van lichttherapie nodig? Neem gerust contact met ons op!
-
Geplaatst in
Energie en humeur, Gezond licht, Gezondheidstips