Cholesterol! Dit is wat je erover moet weten!

Cholesterol – bijna iedereen kent het woord, maar wat houdt het eigenlijk in? En waarom speelt deze vetachtige stof zo’n belangrijke rol in je gezondheid? Cholesterol is een vetachtige stof die je lichaam zelf aanmaakt en nodig heeft om gezond te blijven. Het speelt een rol bij de opbouw van cellen en de aanmaak van hormonen zoals oestrogeen en testosteron. Ook is cholesterol belangrijk voor vitamine D en helpt het bij de vertering van vetten. Zonder cholesterol werkt je lichaam niet goed. Maar een verstoorde cholesterol balans kan ernstige hart- en vaatproblemen veroorzaken.

Het verschil tussen goed en slecht cholesterol begrijpen

Wanneer je bloedonderzoek laat doen, krijg je te maken met verschillende cholesterolwaarden. De twee belangrijkste zijn HDL cholesterol en LDL cholesterol, die elk een totaal verschillende rol spelen in je lichaam.

HDL cholesterol staat voor High-Density Lipoprotein en wordt vaak het 'goede cholesterol' genoemd. Het werkt als een biologische stofzuiger die door je bloedvaten stroomt en overtollig cholesterol opruimt. Het voert deze terug naar je lever, waar ze worden afgebroken. Hoe hoger je HDL-waarde, hoe beter beschermd je bent tegen hart en vaatziekte.

LDL cholesterol daarentegen, staat voor Low-Density Lipoprotein en wordt beschouwd als het 'slechte cholesterol'. LDL-cholesterol kan zich afzetten tegen de wanden van de bloedvaten, vooral waar deze bloedvaten beschadigd zijn. Hierdoor vormen zich plaques die de vaatwand dikker maken, het bloedvat nauwer maken en de doorstroming beperken.

De belangrijkste verschillen tussen HDL en LDL:

• HDL ruimt cholesterol op, LDL stapelt het op in je bloedvaten
• Hoge HDL-waarden beschermen je hart en vaten
• Hoge LDL-waarden verhogen je risico op hartziekten
• HDL wordt verhoogd door beweging, LDL verlaagd door gezonde voeding
• De ideale balans is hoog HDL en laag LDL

Wat zijn triglyceriden precies?

Triglyceriden zijn vetten die door het lichaam worden opgeslagen als bron van energie. Overtollige calorieën die niet meteen nodig zijn, zet het lichaam om in triglyceriden en slaat deze op in het vetweefsel. Cholesterol en triglyceriden worden vaak samen gemeten in het bloed als onderdeel van een vetprofiel. Een verhoogd gehalte aan triglyceriden wordt vaak gezien in combinatie met een lagere concentratie van het "goede" HDL-cholesterol. 

De risicos van een verhoogt cholesterol

Een verhoogd cholesterol veroorzaakt meestal geen directe klachten, maar kan na verloop van tijd ernstige gezondheidsproblemen geven door slechtere doorbloeding en de ontwikkeling van bloedstolsels. Door aderverkalking (het vormen van plaques) kunnen bloedvaten vernauwen of afgesloten raken. Dit kan de volgende gezondheidsproblemen  geven:

• Hartaanval: Een verstopping van een bloedvat naar het hart.
• Beroerte: Een blokkade van een bloedvat naar de hersenen.
• Angina pectoris (pijn op de borst): Een tekort aan zuurstof veroorzaakt door een verminderde doorbloeding van het hart.
• Nierschade: Door een verminderde bloedtoevoer naar de nieren.
• Etalagebenen: Door een verminderde doorbloeding van de benen ontstaat er pijn bij het lopen.

Het goede nieuws: je hebt meer controle over je cholesterolniveau dan je misschien denkt. Door bewuste keuzes te maken in je voeding, bewegingspatroon en levensstijl kun je actief bijdragen aan een gezond cholesterolgehalte.

Risicofactoren die je cholesterolniveaus beïnvloeden

Je cholesterol verhouding en hoogte wordt beïnvloed door verschillende factoren, waarvan sommige wel en andere niet te beïnvloeden zijn. Genetische aanleg speelt een belangrijke rol - als hoge cholesterolwaarden in je familie voorkomen, heb je een verhoogd risico. Je leeftijd is ook een factor: naarmate je ouder wordt, produceert je lichaam meer cholesterol en wordt het moeilijker om het in balans te houden. Mannen hebben over het algemeen hoger triglyceriden dan vrouwen, dit verschil wordt kleiner wordt na de menopauze. Er zijn gelukkig veel risicofactoren die je zelf kunt beïnvloeden.

Je eetgewoonten spelen hierbij een grote rol: voeding met veel verzadigde vetten en transvetten, zoals rood vlees, gefrituurd eten en bewerkte producten, laten je LDL-waarden flink stijgen. Overgewicht leidt niet alleen tot een hoger LDL, maar verlaagt ook je HDL, wat het risico dubbel vergroot. Te weinig beweging heeft hetzelfde effect, terwijl voldoende lichaamsbeweging juist je HDL verhoogt en je LDL verlaagt. Roken tast je bloedvaten aan en vermindert je beschermende HDL, terwijl te veel alcohol drinken je triglyceriden kan verhogen.

De belangrijkste beïnvloedbare risicofactoren:

• Ongezonde voeding vol verzadigde vetten en suikers
• Overgewicht of obesitas
• Gebrek aan regelmatige lichaamsbeweging
• Roken en overmatig alcoholgebruik
• Chronische stress en slaapgebrek

Praktische tips om je cholesterol te verlagen

Wil je zelf iets doen aan je cholesterolwaarden? 

1. Vervang verzadigde vetten door onverzadigde vetten. Kies voor olijfolie in plaats van boter, eet meer vette vis zoals zalm en makreel, en eet af en toe noten en zaden. Deze producten bevatten veel omega-3 vetzuren die je HDL verhogen en ontstekingen in je bloedvaten verminderen.
2. Eet meer volkoren producten, haver, gerst, bonen en peulvruchten. Hierin zitten vezels die cholesterol in je darmen binden en zorgen dat het niet wordt opgenomen in het lichaam.  Fruit en groenten zijn niet alleen vezelrijk, maar bevatten ook antioxidanten die je bloedvaten beschermen. Probeer dagelijks minstens 5 porties groenten en fruit te eten, bij voorkeur in verschillende kleuren zodat je meerdere beschermende stoffen binnen krijgt.
3. Beweging is misschien wel de makkelijkste manier om je cholesterol te verbeteren. Alleen al een stevige wandeling van 30 minuten per dag kan je HDL merkbaar verhogen. Twee keer per week krachttraining kan je helpen bij afvallen het en het  opbouwen van je spieren, wat beide gunstig zijn voor je cholesterolbalans.
4. Stop met roken
5. Matig het drinken van alcohol

Effectieve natuurlijke methoden om cholesterol te verlagen:

• Vervang verzadigde vetten door gezonde oliën en noten
• Eet minstens twee keer per week vette vis
• Kies dagelijks voor vezefijke voeding zoals haver en peulvruchten
• Beweeg minimaal 150 minuten per week matig intensief
• Vermijd transvetten in bewerkte en frituurproducten

Meet je cholesterol thuis met een betrouwbare meter

Als je last hebt van een te hoog cholesterol kun je thuis je cholesterolwaarden in de gaten houden. Met een moderne cholesterolmeter kun je thuis gemakkelijk en nauwkeurig je cholesterolwaarden controleren. Zo kun je zelf je waarden in de gaten houden en zien of je inspanningen om het cholesterol te verlagen resultaat opleveren. Vooral voor mensen met een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten of andere risicofactoren kan het zinvol zijn om regelmatig te meten.

Zelf aan de slag met je Cholesterol

Nu je weet wat cholesterol is en hoe je hier zelf invloed op kunt hebben, heb je al een mooie eerste stap gezet. Onthoud dat het niet nodig is om alles in één keer te veranderen. Start met kleine veranderingen die goed aansluiten bij jouw dagelijkse routine.

Wil je zelf je cholesterol in de gaten houden? Bekijk dan eens in onze cholesterolmeter collectie. Wil je naast het aanpassne van je voeding ook een supplement gebruiken dat help bij een te hoog Cholesterol? kijk dan op onze collectiepagina van Cholesterol supplementen.

Heb je een vraag of wil je graag advies van 1 van onze deskundige klantenservice medewerkers. Mail, chat of bel ons gewoon even. We staan klaar voor jouw.