Diabetes

Diabetes is een serieuze aandoening die, hoewel niet te genezen, goed te beheren is met de juiste behandeling en leefstijlveranderingen. Door bewustzijn te creëren en risicofactoren aan te pakken, kunnen we de prevalentie van deze chronische ziekte helpen verminderen en de kwaliteit van leven voor de getroffen individuen verbeteren.

Wat is diabetes en hoe ontstaat het?

Diabetes, ook wel bekend als diabetes mellitus, is een chronische aandoening. 1,2 miljoen mensen in Nederland hebben diabetes en nog eens 750.000 Nederlanders lopen risico om het te krijgen. De meest voorkomende vormen van diabetes zijn type 1 , type 2 en zwangerschapsdiabetes. De exacte oorzaken van diabetes variëren, elk type heeft unieke oorzaken en mechanismen.

• Type 1 diabetes : is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam de insuline producerende cellen in de alvleesklier aanvalt en vernietigt. Wanneer deze cellen worden aangetast, produceert het lichaam geen insuline meer. De werking van insuline is dat dit hormoon het vervoer van glucose in cellen regelt en je glucosespiegel constant houd. Dit type diabetes ontstaat meestal op jongere leeftijd (kinder/adolescentie fase) waarbij de exacte oorzaak is nog niet volledig bekend is, maar genetische factoren spelen een belangrijke rol. Deze vorm vereist levenslang spuiten van insuline om de bloedsuikerspiegel op peil te houden.
• Type 2 diabetes : is de meest voorkomende vorm van diabetes en is vaak gerelateerd aan lijftijd, levensstijl en genetische factoren. Bij dit type diabetes produceert het lichaam nog wel insuline, maar de cellen worden ongevoelig tegen insuline en kunnen de glucose niet effectief opnemen. Dit resulteert in hoge bloedsuikerniveau. Deze vorm ontwikkelt zich vaak geleidelijk en risicofactoren zijn overgewicht, weinig lichaamsbeweging, ongezonde voeding en een familiegeschiedenis van diabetes. Chronische ontsteking en hormonale veranderingen kunnen ook bijdragen aan insulineresistentie.
• Zwangerschapsdiabetes : tijdens de zwangerschap kun je plotseling last van diabetes krijg. Het wordt meestal vastgesteld in het tweede of derde trimester en is het gevolg van hormonale veranderingen die de insulinegevoeligheid beïnvloeden. Hoewel het vaak verdwijnt na de bevalling, hebben vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben ervaren een verhoogd risico om later type 2 diabetes te ontwikkelen.

Wat doet diabetes met je lichaam en wat zijn de symptomen van Diabetes?

Bij diabetes is het reguleren van bloedsuiker in het lichaam verstoord, wat kan leiden tot verschillende symptomen en complicaties. Hierdoor krijg je last van een gestoorde opnamen van suiker in de cellen en hoge of zeer lage niveaus van glucose in het bloed. Dit zijn de op de veelvoorkomende symptomen van Diabetes:

1. Intense dorst : Mensen met diabetes ervaren vaak een onstuitbare dorst. Dit is een reactie op de verhoogde bloedsuikerspiegel, die het lichaam aanzet om vocht uit de cellen te onttrekken.
2. Veel urineren : Door de verhoogde dorst en het hogere glucosegehalte in het bloed, gaat het lichaam extra urine produceren. Dit kan leiden tot een frequentere noodzaak om te plassen, vooral 's nachts.
3. Vermoeidheid : Een hoge bloedsuikerspiegel kan ervoor zorgen dat het lichaam niet efficiënt gebruikmaakt van energiebronnen. Dit kan leiden tot aanhoudende vermoeidheid en een algemeen gevoel van zwakte.
4. Onbedoeld gewichtsverlies : Bij type 1 diabetes kan het lichaam geen insuline aanmaken, waardoor het niet in staat is glucose als energiebron te gebruiken. In plaats daarvan gaat het lichaam spierweefsel en vet verbranden, wat kan resulteren in onbedoeld gewichtsverlies.
5. Slecht wondgenezing : Wanneer je bloedsuikerspiegel langdurig hoog is, kunnen er problemen ontstaan met de bloedcirculatie. Dit kan leiden tot een vertraagde wondgenezing en een verhoogde kans op infecties.
6. Oogproblemen : Hoge bloedsuikers kunnen de lens van het oog beïnvloeden, wat leidt tot tijdelijke wazigheid of andere visuele veranderingen.

Wat zijn de gevolgen van diabetes op lange termijn

Als de bloedsuikerspiegels langdurig te hoog blijven, kan dit leiden tot verschillende ernstige gevolgen. Hieronder lees je mogelijke complicaties van diabetes:

• Zenuwschade (neuropathie): Dit kan pijn, tintelingen en verlies van gevoel veroorzaken, vaak in de handen en voeten.
• Bloedvatbeschadiging: Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en cholesterolproblemen.
• Oogproblemen: Diabetes kan leiden tot retinopathie, cataract en glaucoom, wat kan resulteren in verminderd zicht of zelfs blindheid.
• Nierproblemen (nefropathie): Schade aan de nieren kan leiden tot nierfalen, wat dialyse of een niertransplantatie kan vereisen.
• Voetproblemen: Slechte circulatie en zenuwschade kunnen leiden tot wonden of infecties aan de voeten, die in ernstige gevallen amputatie kunnen vereisen.
• Verhoogde kans op infecties: Door de veranderingen in de bloedsuikerspiegel en het effect op het immuunsysteem hebben mensen met diabetes een verhoogde kans op infecties, zoals urineweginfecties en schimmelinfecties

Wat betekend leven met diabetes ?

Diabetes is een ernstig gezondheidsprobleem dat kan leiden tot complicaties als het niet goed wordt beheerd. Het is begrijpen om goed te begrijpen wat jou vorm van diabetes betekend. Samen met een arts of diabetesverpleegkundige kun je bespreken welke veranderingen in je levensstijl je kan doorvoeren voor een gezond leven met diabetes. Regelmatig bewegen, gezonde voeding en afvallen kunnen je helpen om te leven met diabetes.

Ook zijn er medicijnen voor diabetes, zoals het hormoon insuline of orale bloedsuikerverlagers zoals metformine of gliclazide. Deze medicijnen helpen de bloedsuikerspiegel te reguleren. Helaas hebben deze medicijnen ook hun eigen bijwerkingen en moet je het gebruik ook goed gecontroleerd worden.

Het zal voor veel mensen met diabetes zal het in veel gevallen belangrijk zijn regelmatig je bloedglucose te controleren. Met een glucosemeter kun je thuis een je bloedglucose in de gaten houden.

Tips bij diabetes

• Beweeg minimaal een half uur per dag. Gebruik eventueel een activity tracker als motivatie. Dit apparaatje meet je bewegingsactiviteit.
• Kies voor gezonde en lekkere maaltijden. Het is het beste om zelf te koken, omdat kant- en klaar maaltijden veel suikers en zout bevatten.
• Eet vooral volkoren producten en vezelrijke voeding, zoals wortels, bieten, (zoete) aardappel, bonen en pastinaak.
• Vermijd rood vlees, dranken met veel suikers en ‘snelle koolhydraten' zoals witte pasta en rijst, honing, jam en suiker.
• Gebruik zo veel mogelijk gezonde en onverzadigde vetten, zoals vloeibare margarine bij het bakken en zachte margarine of halvarine op brood.
• Let op je alcoholgebruik. Drink maximaal 1 glas alcohol per dag en neem vaker water, thee of koffie (zonder suiker).
• Stop met roken. Hierdoor gaat je bloedsuikerspiegel omhoog, reageert je lichaam minder goed op insuline en heb je meer kans op complicaties.
• Zorg voor voldoende ontspanning, want stress zorgt ervoor dat je bloedsuikerwaarden gaan schommelen. Meditatie of yoga kan hierbij helpen.

Controleer en verzorg je huid en nagels goed

Voor mensen met diabetes is het vaak belangrijk om de huid, voeten en nagels net wat extra aandacht te geven. Zij hebben meer kans op problemen met de huid en nagels. De Hypogeen huidverzorgingsproducten zijn speciaal voor diabetici en erg geschikt voor een extreem droge en gevoelige huid. Goede nagelverzorging is ook van belang, zeker voor diabetici. Met een manicure- en pedicure-set hoef je hiervoor niet meer naar een schoonheidssalon en kun je thuis makkelijk zelf de nagels van je handen en voeten verzorgen. Vaak hebben mensen met diabetes ook een droge huid en voetproblemen, zoals eelt, kloven of slecht genezende wondjes. Daarom is het van belang om je handen, voeten en nagels extra goed te verzorgen, bijvoorbeeld met een speciale voetencrème voor diabetici.

Hoe kun je voorkomen dat je diabetes krijgt?

Type 2 diabetes is de meest voorkomende vorm van diabetes en kan vaak worden voorkomen door het maken van gezonde levensstijlkeuzes. Hieronder vind je enkele praktische tips die je kunnen helpen om het risico op het ontwikkelen van diabetes te verkleinen.

1. Gezond Eten

Een uitgebalanceerd dieet speelt een cruciale rol in het voorkomen van diabetes. Focus op de volgende voedingsrichtlijnen:

• Eet meer groenten en fruit: Deze zijn rijk aan voedingsstoffen en vezels, maar laag in calorieën.
• Kies voor volkoren producten: Volkoren brood, bruine rijst en havermout zijn betere keuzes dan witte, geraffineerde producten.
• Beperk verzadigde en transvetten: Vermijd fastfood en bewerkte snacks, en kies voor gezonde vetten zoals olijfolie, noten en avocado's.
• Vermijd toegevoegde suikers: Beperk de inname van suikerhoudende dranken en zoetigheden.

2. Regelmatige Lichaamsbeweging

Beweging is essentieel voor het behoud van een gezond gewicht en het verbeteren van de insulinegevoeligheid:

• Probeer minstens 150 minuten per week lekker actief te zijn: denk aan een stuk wandelen, fietsen of een duik nemen.
• Pak de trap in plaats van de lift: beetje bij beetje kleine aanpassingen in je dagelijkse leven kunnen je helpen om actiever te worden.
• Gooi wat krachttraining in je routine: Twee keer per week aan de gewichten tillen is super om spieren op te bouwen en je metabolisme een boost te geven!

3. Handhaaf een gezond Gewicht

Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van type 2 diabetes. Het behouden van een gezond gewicht kan aanzienlijk bijdragen aan het verminderen van het risico:

4. Vermijd Roken en Beperk Alcohol

Roken en overmatig alcoholgebruik verhogen het risico op diabetes dus probeer te stoppen met roken en drink met mate (maar dit advies zie je natuurlijk overal terug komen).

5. Laat je bloedsuikerspiegel regelmatig controleren,

Heb je last van klachten en heb je last van risicofactoren zoals overgewicht of een familiegeschiedenis van diabetes. Laat dan af en toe je bloedglucose controles, het kan helpen om vroegtijdig signalen van diabetes vast te stellen.