Koolhydraatarm of koolhydraatbeperkt eten bij diabetes

maart 26, 2019

Koolhydraatarm of koolhydraatbeperkt eten wordt vaak aangeraden voor mensen met diabetes, vooral bij diabetes type 2. Het kan helpen om je bloedsuikerwaarden te verlagen en af te vallen. Denk jij eraan om je koolhydraatinname te verlagen? Wij leggen uit waar je rekening mee kunt houden.

In veel voeding zitten koolhydraten, ook wel zetmeel en suikers. Je lichaam heeft ze nodig om glucose aan te maken voor voldoende energie. Vaak eten we echter meer koolhydraten dan we eigenlijk nodig hebben. Bij het eten van koolhydraatrijke voeding stijgt je bloedsuikerspiegel. Een te snel piekende bloedsuikerspiegel is slecht voor onze gezondheid. Vooral bij diabetes is het goed om dit in de gaten te houden.

Moet je koolhydraten dan helemaal vermijden? Het is niet aan te raden om ze niet te eten, maar je kunt wel minderen. Heb je diabetes en overgewicht, dan kan een koolhydraatarm of koolhydraatbeperkt dieet soms helpen om gezondere bloedsuikerwaarden te bereiken en om gewicht te verliezen. Wil je minder koolhydraten eten? Dan is het goed om rekening te houden met een paar punten:

Koolhydraatarm of koolhydraatbeperkt eten?

Wil je koolhydraten minderen, dan kun je kiezen voor een strenge beperking (koolhydraatarm: 40 tot 70 gram per dag) of een matig beperkt dieet (koolhydraatbeperkt: 150 gram per dag). Het is heel persoonlijk wat voor jou het beste werkt. Kan je bijvoorbeeld echt niet zonder brood? Dan past koolhydraatbeperkt eten beter bij jou.

Koolhydraatarm eten zorgt vaak voor snel gewichtsverlies, maar is moeilijker vol te houden is en heeft niet bij iedereen dezelfde positieve effecten, zoals afvallen en verminderd medicijnengebruik. Ook kan het gezondheidsrisico’s met zich meebrengen wanneer je extreem weinig koolhydraten per dag binnenkrijgt (minder dan 45 gram). Je lichaam gaat dan over op alternatieve vetverbranding, waarbij ketonen vrij komen. Het bloed kan door ketoacidose (als gevolg van te veel ketonen) verzuurd raken bij mensen die insuline gebruiken, maar ook bijvoorbeeld bij mensen die zonder dat ze het weten rondlopen met diabetes type 1.

Hoeveel koolhydraten mag je eten?

De ideale hoeveelheid koolhydraten is voor iedereen weer anders, dus er is geen eenduidig antwoord op deze vraag te geven. Dit is onder andere afhankelijk van je voedingspatroon en energieverbruik. Volgens de NDF Voedingsrichtlijn is het voor diabetici niet zozeer belangrijk om rekening te houden met de hoeveelheid koolhydraten die zij binnenkrijgen, maar vooral met de kwaliteit van de koolhydraten. Kies bijvoorbeeld vaker voor volkoren in plaats van wit brood. Maar ook met andere kleine aanpassingen in je voedingspatroon kun je al besparen op koolhydraten. Drink je kopje koffie of thee bijvoorbeeld ook eens zonder suiker. Of eet bij het ontbijt yoghurt in plaats van brood. Alle beetjes helpen.

Vermijd ‘snelle koolhydraten’

Heb je diabetes en wil je je bloedsuikerspiegel verlagen? Dan is het goed om minder ‘snelle’ koolhydraten te eten. Die zet je lichaam snel om in suiker, waardoor je bloedsuiker in hoog tempo stijgt. Ze zitten in voedingsmiddelen als koekjes, snoep, wit brood, witte rijst, gebakken aardappelen, frietjes, frisdrank, vruchtensap en aardappelpuree.

Eet vezelrijk

Voor een gezonde bloedsuikerspiegel is het dus beter om voeding met ‘langzame’ koolhydraten tot je te nemen. Dit bevat vaak ook veel vezels, waarmee je voorkomt dat je bloedsuiker snel omhoog schiet en te hoog wordt. Je vindt ze in volkoren producten, zoals volkoren brood en zilvervliesrijst, erwten, linzen en bonen. Ook in groente en fruit zitten veel vezels. Het eten van vezelrijke voeding met langzame koolhydraten helpt ervoor zorgen dat je bloedglucose minder snel omhoog gaat en geeft sneller een vol gevoel, waardoor de behoefte om te snoepen ook afneemt.

Houd bij hoeveel koolhydraten je per dag binnenkrijgt

Door dit in de gaten te houden, kun je voorkomen dat je bloedsuikerwaarden te hoog of juist te laag worden. Het is ook belangrijk dat het aantal koolhydraten dat je binnenkrijgt in verhouding is met de hoeveelheid insuline in je lichaam.

Op verpakkingen van voedingsmiddelen staat vermeld hoeveel koolhydraten erin zitten. Je kunt voor het tellen van koolhydraten ook een app gebruiken, zoals de Koolhydraatkenner of HelpDiabetes. Of vraag advies van een diëtist. Door hier bewuster van te worden, weet je na een tijdje vanzelf hoeveel koolhydraten voeding bevat en welke invloed dat heeft op je bloedsuiker.

Met een glucosemeter kun je dit makkelijk in de gaten houden en ontdekken wat het effect van bepaalde voeding is op je glucosewaarden. Kies dan altijd voor een glucosemeter waarmee je maaltijdmarkeringen kunt instellen. Daarmee kun je niet alleen nuchter testen, maar ook na een maaltijd.

Verdeel je koolhydraten over de dag

Vaak krijg je bij grotere maaltijden als het avondeten ineens heel veel koolhydraatrijke voeding binnen. Wil je het aantal koolhydraten beperken, dan kun je beter kiezen voor meerdere kleine maaltijden per dag. Eet bijvoorbeeld 6 keer per dag: 3 kleine porties voor het ontbijt, de lunch en het avondeten en nog eens 3 kleine tussenmaaltijden.

Gebruik je insuline voor diabetes en wil je minder koolhydraten gaan eten? Dan is het vaak nodig om de hoeveelheid insuline hierop af te stemmen. Ook kan het invloed hebben op je medicijngebruik. Voor advies kun je het beste overleggen met een arts of diëtist.

Bewuster kiezen

Minder koolhydraten eten kan voor mensen met diabetes helpen om glucosepieken te voorkomen en een gezonder bloedsuikerniveau te bereiken. Ook kan het ervoor zorgen dat je afvalt en minder medicijnen nodig hebt voor diabetes. Wil je koolhydraatarm of koolhydraatbeperkt gaan eten, dan is het vooral van belang om bewustere keuzes te maken in je voeding en de invloed van koolhydraten op je bloedsuikerspiegel in de gaten te houden. Een arts of diëtist kan je het beste adviseren over wat voor jou werkt.